Vào một buổi chiều đôngmưa lạnh, men theo trục đường xã, rẽ vào lối nhà thờ Nam Đường - Hải Đường chúngtôi đến thăm nhà ông Nguyễn Đại Tu. Không nằm ngoài dự đoán, người đàn ông nhỏnhắn, thân thiện lại đang miệt mài trau chuốt cho những bộ tứ quý như “Long -Ly - Quy - Phượng”,... những bộ phận  không thể thiếu được đối với các công trình cổmà ông vẫn gắn bó hơn mấy chục năm qua. Với lối  trò chuyện thân mật của ngườilính bộ đội Cụ Hồ, cái duyên đến với nghề chuyên xây dựng các công trình cổ đượchiện ra chân thực: Vào tháng 12/1971, anh Nguyễn Đại Tu cũng như bao thanh niênyêu nước thời bấy giờ đã xung phong lên đường tòng quân, giết giặc và đóng quântại Hải Phòng với nhiệm vụ là bộ đội chắc thủ tên lửa. Năm 1972, sau trận đánh ácliệt giữa ta và địch tại huyện Nam Sách - Hải Dương anh bị thương ở đùi phải vàphải nằm điều trị tại Hải Dương 9 tháng. Cũng trong thời gian này, khi vết thươngđỡ đau phần nào người thanh niên vốn yêu hội hoạ từ nhỏ có cơ hội được phát huykhi anh vẽ lại toàn bộ những thiết kế đền, miếu nơi điều trị. Những nét đẹptinh xảo của các công trình cổ, hay nói rộng hơn là văn hoá của bậc tiền nhânthể hiện qua các công trình xuyên thế kỷ như đã ngấm vào anh tự bao giờ. Và cóthể nói đây cũng chính là cơ hội, là cái duyên đưa anh đến với nghề chuyên xâydựng các công trình cổ sau khi hoà bình lập lại.

Hơn 30 năm gắn bó vớinghề chuyên phục hồi, tái chế kế cả xây dựng mới các công trình cổ, ông Tu khôngcòn nhớ mình đã làm được bao nhiêu công trình như: Đền, chùa, miếu, Từ đường, cổnglàng,... Nhưng con số chắc chắn phải lên tới trên 300 công trình ở trong và ngoàihuyện, ngoài tỉnh như: Hải Phòng, Hải Dương, Yên Bái, Thanh Hoá, Ninh Bình... Bởinhẩm tính trong một năm đội thợ xây dựng của ông làm được từ 9-10 công trình.

 Mỗi công trình hoàn thành đều in đậm những dấuấn riêng của người cựu chiến binh tâm huyết với văn hoá cổ; là “tác phẩm” củanhiều ngày đêm ông trăn trở quên ăn, quên ngủ để làm sao các công trình sau khitrùng tu, nâng cấp, sửa chữa không mất đi thiết kế, dáng dấp của văn hoá cha ông;là sự “khó tính”, “cầu toàn” trong việc chỉ đạo cho đội thợ xây hơn 20 người làmtheo đúng nguyên bản thiết kế cổ vốn có của nó... Ông tâm sự: Niềm hạnh phúcsau mỗi công trình hoàn thành đối với ông không đơn thuần là  sự ghi nhận, là niềm vui của các tổ chức, cánhân đã tín nhiệm giao cho ông cả công trình tâm linh của họ. Mà trong sâu thẳmlòng mình ông thấy việc làm nhỏ của mình đã góp phần gìn giữ những kiến trúc cổ,nét văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.

Và niềm vui ấy naynhư được nhân lên khi ông đã chọn cho mình một người để truyền lại nghề. Đó khôngphải là con trai hay con gái của gia đình mà là anh Nguyễn Đức Vinh - người cháuruột năm nay gần 30 tuổi ở cùng xóm. Bởi theo “tiêu chí” chọn người của ông Tu,người kế nghiệp ông phải là người có tâm huyết với nghề, là người “say” văn hoácổ của cha ông ta.

Không dừng lại ở đó,ông Tu còn được người dân địa phương tin yêu bởi một nhẽ ông còn là người tíchcực tham gia việc đời, việc đạo. Ông Phạm Văn Thuận - Xóm trưởng xóm 25 Hải Đườngcho biết: Ông Tu hiện được giáo xứ Nam Đường - Hải Đường tín nhiệm bầu làm Chánhxứ của giáo xứ, là người nhiệt tình, trực tiếp đóng góp công sức, tiền củatrong phong trào xây dựng NTM ở xóm làng, cũng như phong trào xây dựng giáo xứ chúng tôi.

 Với những việc làm thiết thực của mình trong cácphong trào thi đua ở cơ sở gia đình ông Tu hàng năm đều được bình bầu là gia đìnhvăn hoá, gia đình công giáo gương mẫu tiêu biểu. Đặc biệt, hơn 30 năm tâm huyếtgắn bó với nghề, được biết tới đây ông Nguyễn Đại Tu  sẽ được cấp uỷ, chính quyền địa phương đề nghịĐảng, Nhà nước cấp Bằng công nhận nghệ nhân. Thiết nghĩ đó chắc chắn sẽ là mónquà xứng đáng, ý nghĩa cho người "giữ hồn" văn hoá cổ như ông Nguyễn Đại Tu!

                                                                                  Như Xuân - Đài Phát thanh huyện